मोहनमाया ढकाल, उपप्रमुख, वीरेन्द्रनगर नगरपालिका, सुर्खेत 

स्थानीय सरकार जनताको घरदैलोको सरकार हो। स्थानीय तहले सबै काम गर्नुपर्छ भन्ने जुन जनबुझाइ छ त्यो बुझाइले हाम्रा सीमित स्रोत साधनले चाहना हुँदाहुँदै पनि कतिपय काम गर्न सकिएन । तर पनि हामीले नागरिकलाई घरदैलोको सरकार अनुभूति दिनेगरी काम गरेका छौँ । कतिपय अवस्थामा नागरिकले धेरै ठूला अपेक्षा पनि राखेका छैनन् ।  घरअगाडिको खाडल छ भने पुरियोस्, हिलो छ भने गिट्टी बालुवा ल्याएर हालियोस् । सहज होस् । घरनजिकैका विद्यालयका टिनका पाता चुहिएका छन् भने टिनको पाता फेरियोस् । यस्ता खालका हेर्दा सामान्य लाग्ने धेरै महत्व राख्ने, नागरिकका मन छुने खालका धेरै हुने रहेछन् ।

ग्रामीण क्षेत्रका नागरिकले के भन्नुहुन्छ भने हामीलाई अरु केही चाहिँदैन विद्यालयको टिनको छानो फेरिदिनुपर्‍यो भन्नुहुन्छ । टिनको छानो फेर्न स्थानीय सरकारलाई समस्या होइन तर त्यहाँका नागरिकका लागि धेरै ठूलो कुरा हो नि । विद्यार्थीहरू कक्षा कोठामा नभिजेर सुरक्षितसँग बस्न सक्छन् । त्यसकारण त्यस्ता खालका अपेक्षाहरू पनि पायौँ । अपेक्षाहरू हाम्रा स्रोत र साधनले भ्याएसम्म हामीले धेरै पूरा गर्ने प्रयास गर्‍यौँ । तर सबै अपेक्षाहरू पूरा भए भन्ने चाहिँ होइन । सबै ठाउँमा चाहेअनुसार हुन सक्दैन । मन हुँदाहुँदै पनि कहिले सीमित स्रोतसाधन हुँदा हामीलाई गाह्रो साह्रो पर्छ । तर पनि सकेसम्म स्रोत साधनको उचित प्रयोग गरेर न्यायोचित वितरण गरेर त्यसलाई पूरा गर्नुपर्छ भनेर अगाडि बढेका छौँ ।

नेपालमा संघीयताले गर्दा विकासमा केही फड्को मारेको हामी जनप्रतिनिधिहरूले अनुभव गरेका छौँ । जस्तो स्थानीय तह छ, यसले आफैँ बजेट बनाउँछ, नीति नियम बनाउन पाउँछ र कार्यान्वयन पनि गर्न पाउँछ । यसले गर्दा आवश्यकताअनुसार बजेट विनियोजन पनि भएको छ । आफ्नो एउटा गाउँपालिका नगरपालिकाभित्र कहाँनेर कुन कुरालाई विकासमा प्राथमिकता दिने कसरी पालिकाको समग्र विकास गर्न पाउने पालिकाका जनप्रतिनिधिले गर्न पाएका छन् र घरदैलोमा नै सरकार आएको अनुभूति नागरिकहरूले गर्न पाएका छन् । जस्तो नागरिकताहरू लिँदा जिल्लामा धाउनुपथ्यो । अहिले वडाबाट काम भएको छ । राजस्व आफ्नै वडामा बुझाउन पाएका छन् । घर वरिपरिका समस्या स्थानीय तहमा आएर राख्न पाएका छन् । यसले गर्दा जननिर्वाचित प्रतिनिधि र नागरिकबीच दैनिकजसो भेटघाट पनि हुन्छ । त्यसकारण संघीय व्यवस्था आफैँमा नराम्रो होइन, यसलाई हामी कसरी बुझ्छौँ र बुझाउँछौँ भन्ने हो । समग्रतामा अहिले गाउँ—गाउँ, बस्ती—बस्तीमा विकास अघि बढेको छ, यो संघीयताको कारणले हो भन्ने हाम्रो बुझाइ रहेको छ । 

‘शैक्षिक प्रशासन र पर्यटकीय सहर, स्वच्छ, स्वस्थ समुन्नत वीरेन्द्रनगर’ भन्ने हाम्रो नारा रहेको छ । त्यो नाराअनुसार हामी अघि बढेका छौँ । वीरेन्द्रनगर नगरपालिकालाई शैक्षिक हबका रूपमा विकास गर्नुपर्छ भनेर हामीले पूर्वाधारका क्षेत्रमा यहाँका सामुदायिक विद्यालयहरूका भौतिक पूर्वाधारहरू निर्माणदेखि लिएर शिक्षाको गुणस्तरलाई विशेष जोड दिएका छौँ । नगरपालिकाले आफ्नै पाठ्यक्रम निर्माण गरेर पनि अघि बढ्दै छ । १० वर्षीय शैक्षिक रणनीति बनाएर पनि अघि बढ्दै छ । नगरपालिकालाई प्रशासनिक केन्द्रका रूपमा विकास गर्ने हाम्रो योजना चाहिँ वीरेन्द्रनगर प्रदेशकै राजधानी भएको हुनाले पनि अघि बढाएका छौँ ।  काँक्रेबिहार र बुलबुले र देउतीबज्यै जस्ता यहाँका पर्यटकीय स्थलको विकास गरेर नागरिकको जीवनस्तर उकास्ने काममा जोड दिएका छौँ । साबिकको वीरेन्द्रनगरका प्लानिङ एरिया थियो ती बाटाहरू सबै कालोपत्रे भएका छन्, कोही हुँदै छन् ।

चक्रपथ निर्माणको काम धेरै अगाडि बढिसकेको छ ।  अहिले हामीले रत्नराजमार्ग भन्दा दक्षिणको बाटोमा  रहेको जग्गामा नयाँ कित्ताकाट गर्दा १० मिटरको बाटो अनिवार्य कायम राख्नुपर्ने व्यवस्था भएपछि अहिले सुधार भएको छ । नगरपालिकाले नगर अस्पताल सञ्चालनमा ल्याएको छ । त्यहाँ दुईजना विशेषज्ञ डाक्टरको व्यवस्था गरेका छौँ । यस अस्पताललाई विशेष गरेर  महिला बालबालिका तथा प्रसूति सेवासँग सम्बन्धित अस्पतालका रूपमा विकास गर्न खोजेका छौँ । हरेक वडामा हाम्रा स्वास्थ्यचौकी छन् । सबै वडा र स्वास्थ्यचौकीका आफ्नै भवन छन् । सामाजिक क्षेत्रमा पनि काम गरेका छौँ । नगरपालिकाभित्र जुनसुकै संरचना बन्दा पनि अपांगमैत्री बन्नुपर्छ । नत्र हामीले नक्सापास दिएका छैनौँ । सेभहाउस निर्माणको अन्तिम चरणमा छ  ।

सेभ हाउसलाई हामीले वीरेन्द्रनगरका मात्र नभई कर्णाली प्रदेशभरीकै दिदीबहिनीले पनि भोलि वीरेन्द्रनगरमा आएर सेवा लिएर जान सक्ने हुनुपर्छ । अभिभावकीय नगरपालिका भएको नाताले भन्ने योजना बनाएका छौ । महिलाका लागि निःशुल्क सेनेटरी प्याडको व्यवस्था गरेका छौँ । महिला स्वरोजगार कार्यक्रम, गर्भवती महिलाका लागि निःशुल्क एम्बुलेन्स सेवा, निःशुल्क भिडियो एक्सरे कार्यक्रम पनि एकदमै प्रभावकारी देखिएको छ । समग्रमा वीरेन्द्रनगर नगरपालिका चाहिँ एउटा कर्णालीकै अभिभावकीय नगरपालिकाका रूपमा विकास हुनुपर्छ भन्ने हाम्रो मान्यता हो । त्यसलाई बेलाबखतमा हुने कुराहरूमा काम पनि गरेका छौँ । जस्तै कोभिडका बेला कर्णालीका साढे सात हजार नागरिकलाई खाना खुवाएर गन्तव्यमा पुर्‍याएका पनि छौँ । यहाँ रहेको बागीनामा आश्रयस्थल बनाएका थियौँ । धेरै ठाउँबाट आएका व्यक्तिलाई कोभिडको बेलामा क्वारेन्टाइन र आइसोलेसनमा राखेर पठाएका पनि छौँ । नगर अस्पतालबाट नगरपालिका मात्र नभएर अन्य क्षेत्रबाट आउनुभएका दाजुभाइ दिदीबहिनीलाई पनि सेवा दिएका छौँ । सबैभन्दा ठूलो कुरा नगरपालिकाले हामी निर्वाचित भएर आइसकेपछि सरकारका रूपमा सञ्चालनका लागि संविधानले दिएको र स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐनले दिएको अधिकारअनुसार कानुनहरू चाहिँ निर्माण गरेका छौँ ।