खड्गबहादुर फागो
नगरप्रमुख, उर्लाबारी नगरपालिका, मोरङ
मोरङको उर्लाबारी नगरपालिका प्रमुख खड्गबहादुर फागो राजनीतिक पार्टीबाट चुनिएर आएपछि जनता नजिक हुनुपर्नेमा जनप्रतिनिधि दल नजिक भएपछि समस्या आएको सुनाउँछन् । फागोसँग स्थानीय सरकारको प्रमुखका रूपमा चार वर्ष काम गर्दाको अनुभव, नगरपालिकाले अघि बढाएका विकास आयोजना, संघीयता कार्यान्वयनको अवस्था आदिबारे गरिएको कुराकानी :
स्थानीय सरकारको प्रमुखका रूपमा चार वर्ष काम गरिसक्नुभयो, कस्तो रह्यो अनुभव ?
स्थानीय सरकार नयाँ संरचना हो । नयाँ तरिकाले काम गनुपर्यो । भौतिक संरचना बनाउनुपर्ने, वडा कार्यालय भवन, आधारभूत स्वास्थ्य कार्यालय बनाउनुप¥यो । हाम्रो लागि यो नौलो हुन पुग्यो ।
यो अवधिमा काम गर्दा के–के अप्ठेरा आइलागे ?
अप्ठेरा अधिक रहे । सबैले पुरानै निकाय जसरी सम्झिए । हामीलाई अभ्यास गर्नै समय लाग्यो । समन्वय र सहकार्यको आवश्यकता अझै पनि छ । नेपालमा राजनीतिबाट निर्वाचित भएर आउँदा पनि हाम्रो मानसिकता एकदमै घेरिएको छ । हामीले काम गर्न भित्रैबाट अप्ठेरो भयो । राजनीतिक कार्यकर्ताका रूपमा जनप्रतिनिधि प्रस्तुत हुँदा समस्या धेरै आयो ।
नगरपालिकाले प्राथमिकताका साथ अघि सारेका योजना के–के हुन् ?
विशेषगरी पूर्वाधारमा हामीले जोड दियौँ । त्यसपछि शिक्षा, स्वास्थ्य, आर्थिक विकासमा जोड दिएका छौँ । नागरिकलाई स्वावलम्बी बनाउनेतर्फ हामी अग्रसर भइरहेका छौँ । आफ्नो जिम्मेवारी र नैतिकतालाई ख्याल गरेर विभिन्न काम गर्दै आएका छौँ ।
तपाईंले प्रतिबद्धता जनाएका योजना कति पूरा भए ?
चुनावताका हामीले गरेको प्रतिबद्धता सबै पूरा भएका छैनन् । यद्यपि, हामीले स्रोत–साधनले भ्याएसम्म काम गरेका छौँ । स्थानीय तहले कानुन बनाएर गर्नुपर्ने काम हामीले गरेका छौँ । तर, साझा अधिकारभित्र पर्ने कुरा जस्तै, सुकुम्बासीको समस्या घोषणा गरेअनुसार गर्न सकेनौँ ।
संविधानमा गरिएको व्यवस्थाअनुसार संघीयता कार्यान्वयन भएको छ ?
संघीयता जुन मर्मले आएको थियो, त्योअुनसार भएको पाइँदैन । व्यावहारिक र कानुनी हिसाबले अझै संघीयताले मूर्त रूप लिन सकेको छैन । स्थानीयको अधिकार संघले केन्द्रित गर्ने काम गरेको छ । अझै तालमेल मिलेको छैन । नागरिकले पाउने सेवा–सुविधा संघीयताको मर्मअनुसार पूरा भएको पाइँदैन ।
संघ र प्रदेशले स्थानीय सरकारप्रति गर्ने व्यवहार कस्तो छ ?
संघीय सरकारले प्रदेश र स्थानीय तहलाई गर्नुपर्ने सहयोग गरेको पाइँदैन । हामी राजनीतिमा एकदमै जकडिएका छौँ । हाम्रो मानसिकता नागरिकतर्फ भन्दा पनि दलप्रति हुने गरेको छ ।
अन्त्यमा, कोरोना महामारी नियन्त्रणमा जनताका नजिकको सरकार महसुस गर्ने गरी काम गर्नुभयो । महामारी नियन्त्रणमा के काम गर्नुभयो ?
क्षेत्राधिकारभित्र रहेर हामीले महामारी नियन्त्रण गरिरहेका छौँ । स्वास्थ्य कर्मचारी राखेर ११ शय्याको आइसोलेसन सेन्टर सञ्चालन गरिरहेका छौँ । हामीले निःशुल्क बिरामीलाई सेवा प्रदान गरिरहेका छौँ । संक्रमित भएकालाई घरमै गएर सहयोग गर्ने, औषधी दिने, प्याकेजका कार्यक्रम ल्याएका छौँ । सबैका घर–घरमा कोरोना परीक्षण गराइरहेका छौँ ।